Według aktualnego stanu wiedzy racjonalny sposób odżywiania się kobiety ciężarnej to jeden z najistotniejszych czynników odpowiadających za prawidłowy przebieg ciąży. Odpowiednia dieta ma korzystny wpływ na wzrost płodu oraz stan zdrowia dziecka po urodzeniu, a także w okresie wczesnego dzieciństwa, jak i w wieku dorosłym. Wpływa również na zdrowie matki oraz przyśpiesza okres powrotu do równowagi po porodzie.
Właściwie zbilansowana dieta powinna zapewnić zarówno matce, jak i dziecku odpowiednią ilość energii, białka, tłuszczów, węglowodanów, a także witamin i składników mineralnych. Nieodpowiednie dostarczenie pokarmu podczas ciąży oraz spożywanie go w nadmiarze może mieć niekorzystny wpływ na płód.
Niedożywienie w okresie płodowym może oddziaływać na funkcjonowanie układu immunologicznego, który odpowiedzialny jest za odporność. Nadwaga u kobiety oraz znaczny przyrost masy ciała podczas ciąży mogą przyczynić się do wystąpienia cukrzycy ciężarnych, przedwczesnego porodu, makrosomii u dziecka (>4000 g), co w następstwie wiąże się z wykonaniem cięcia cesarskiego oraz zwiększeniem się ryzyka wystąpienia infekcji rany poporodowej.
„Programowanie metaboliczne w okresie ciąży” to coraz częściej spotykane stwierdzenie w literaturze naukowej. Oznacza to, że już w okresie płodowym metabolizm dziecka ulega rozwojowi. W krajach rozwiniętych nadmierne spożywanie pokarmu staje się w dzisiejszych czasach dużym kłopotem. Niestety, kobiety zamiast podjąć próbę modyfikacji swoich nawyków żywieniowych wolą stosować suplementy diety.
Na co zwrócić uwagę w diecie kobiety ciężarnej?
Prawidłowa dieta może również minimalizować dolegliwości towarzyszące ciąży. W ciąży kobieta powinna jeść jak się potocznie mówi: nie za dwie osoby, lecz dla dwóch osób.
Kilka najważniejszych składników, które należy dostarczać:
Białko, które są odpowiedzialne za budowanie ludzkich komórek. Odgrywa ono w życiu ciężarnych podstawową rolę. Wykorzystywane jest bowiem do budowy tkanek płodu, łożyska oraz macicy, która ulega znacznemu powiększeniu. Białko jest również niezbędne do wytwarzania białek krwi matki. Jedną z funkcji białek jest ochrona organizmu – immunoglobuliny (przeciwciała) są odpowiedzialne za ochronę organizmu przed zagrożeniami m. in. ze strony drobnoustrojów, wirusów oraz wszystkich patogenów znajdujących się w otaczającym człowieka środowisku. W okresie ciąży jest to bardzo ważne, aby unikać stanów chorobowych.
Kwasy omega-3 mają pozytywny wpływ na rozwój płodu. Dostarczanie tego kwasu w ciąży pozytywnie oddziałuje na masę urodzeniową dziecka oraz chroni przed przedwczesnym porodem. Kwasy te są również w dużej mierze odpowiedzialne za prawidłowy rozwoju układu nerwowego oraz siatkówki oka płodu.
Wapń jest ważnym mikroskładnikiem pożywienia z uwagi na jego funkcje budulcowe oraz związek z regulacją wielu procesów w organizmie człowieka. W odżywianiu ciężarnej odgrywa bardzo ważną rolę, gwarantuje on noworodkowi odpowiednią masę kostną, a dzięki zdolności obniżania ciśnienia krwi, zapobiega nadciśnieniu ciążowemu. Poza tym przeciwdziała wystąpieniu przedwczesnego porodu.
Żelazo odgrywa w organizmie człowieka bardzo istotną rolę, ponieważ występuje w postaci między innymi hemoglobiny (barwnika krwi). Niedostateczne dostarczanie żelaza podczas okresu ciąży może prowadzić do niedokrwistości, czyli anemii, co skutkuje niedotlenieniem macicy. Konsekwencją tego może być mała masa urodzeniowa dziecka, przedwczesny poród, a nawet poronienie.
Folacyna, czyli kwas foliowy to witamina, która bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, z których powstaje DNA. Podczas ciąży wytwarzanie kwasów nukleinowych wzrasta, co wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu na kwas foliowy. Kwas foliowy posiada także działanie krwiotwórcze, ponieważ uczestniczy w tworzeniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek. Jest on niezbędny we wczesnym okresie ciąży, ponieważ pozytywnie wpływa na rozwój rdzenia kręgowego i cewki nerwowej. Jego niedobór w pierwszych tygodniach ciąży nasila ryzyko wystąpienia wrodzonych wad układu nerwowego. Najlepiej spożywać go jeszcze przed planowanym zajściem w ciążę w postaci preparatów doustnych.
Ciąża to okres, w którym kobieta musi zwrócić szczególną uwagę na spożywane produkty i płyny. Przy ich kupnie należy sprawdzać zawartość sztucznych barwników, środków konserwujących oraz metali ciężkich. Poza tym kobieta powinna unikać wypijania mocnych herbat, kaw oraz napojów gazowanych, co podkreśla się wielokrotnie należy kategorycznie zaprzestać spożywania alkoholu.
Commentaires